KARDEŞİM MİRAS MALINI TEK BAŞINA KULLANIYOR NE YAPMALIYIM ?

Av. Mert ARICA

ECRİMİSİL NEDİR ?

En basit anlatımıyla bir kimsenin eşyasından haksız şekilde yararlanma karşılığında ödenen tazminat olarak tanımlanan Ecrimisil diğer adıyla haksız işgal tazminatı, Türkiye’de sıkça görülen bir durumdur. Misal vermek gerekirse; babalarından miras kalan bir bahçenin nasıl bölüşüleceği konusunda anlaşamayan çocuklardan birinin tek başına bahçeyi ticari olarak kullanması ve yetişen meyvelerden tek başına kazanç elde etmesi örnek olarak verilebilir.

Ecrimisil Davaları

Taşınır veya taşınmaz bir eşyanın malikinin izni ve rızası olmaksızın kullanılması halinde, malın sahibine ödenen tazminata ecrimisil tazminatı denilmektedir. Ülkemizde özellikle taşınmazlar açısından ecrimisil davaları açılarak haksız yararlanan kişilere karşı yüksek miktarlarda tazminat talep edilmektedir.

Ecrimisil Davasının Tarafları

Taşınır veya taşınmaz bir eşyadan sahibinin herhangi bir izin ve onayı olmadan haksız şekilde yararlanan kişiler ve bu eşyaların sahibi kişiler, vakıflar ve hazinedir.

Misalen; miras kalan bir bahçenin tamamını izinsiz kullanan tek bir mirasçı, kira sözleşmesi mahkeme kararıyla sonlandırılan ve tahliyesine karar verilen kiracı örnek gösterilebilir. 

Ecrimisil Davasının Şartları

Ecrimisil (haksız işgal tazminatı) davası için gerekli olan şartlar şunlardır:

• Eşya üzerindeki işgal haksız olmalıdır. kullanıma dair herhangi bir izin yahut onay olmamalıdır.

• Taşınmazı işgal eden kişi kötü niyetli olmalıdır.

(eşyayı kullanmaması gerektiğine dair bilgi sahibi olması yahut bunu bilebilecek durumda olması kötü niyet için yeterlidir.)

• Bu işgal sebebiyle bir zarar oluşmalıdır (yıpranma, kirlenme, mahrum kalınan kâr vs.)

• Oluşan zarar ile işgal arasında bir nedensellik bağı bulunmalıdır.

İşgalcinin Mirasçı / Ortak Olması Halinde İntifadan Men Koşulu

Bir eşya üzerinde diğer mirasçılardan ya da ortaklarından herhangi bir izin yahut onay almadan yarar sağlayan işgalci ortağa karşı ecrimisil davası açılabilmesi için İntifadan Men koşulunun sağlanması gerekmektedir. İntifadan men en basit anlatımıyla; bir eşya üzerinde bir ortağın payından fazlasını kullanması ve payından fazla kâr sağlamasına diğer ortakların itiraz etmesi ve bu fazladan kullanıma ilişkin bildirimde bulunmasıdır. Örneğin; 8 çocuğa miras kalan bir bahçenin tamamının tek bir mirasçı tarafından kullanılması ve kâr sağlanması halinde diğer 7 mirasçının bahçeyi kullanan mirasçıya itiraz etmesi ve bu durumu bildirmesi intifadan men etmektir. İntifadan men etmedikçe mirasçılar birbirlerinden Ecrimisil (haksız işgal tazminatı) isteyemeyeceklerdir.

İntifadan men şartının aranmadığı istisnalar da bulunmaktadır;

1.   Haksız işgal edilen eşyanın doğal getiri getiren yerlerden olması halinde intifadan men şartı aranmaz. Mesela bir kayısı bahçesi yahut fındık bahçesinde mirasçıların ecrimisil davası açması için birbirlerini bahçeyi kullanmaktan yasaklaması gerekmez.

2.     Haksız işgal edilen eşya üzerinde mirasçılar tarafından daha öncesinde açılan bir elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi vb. davaları varsa yine intifadan men şartı bulunmamaktadır.

3.     Eşya üzerinde mirasçılar taksim yapmış ancak bu taksime uymayan kullanımlar mevcutsa yine intifadan men şartı aranmaz.

4.     Hazine ve vakıfların paydaş olduğu yerlerde de yine ecrimisil talep edebilmek için intifadan men şartı aranmaz.

Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı Süresi

Ecrimisil (Haksız işgal) davalarında 5 yıllık zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Dava açılış tarihinden geriye doğru 5 yıllık ecrimisil tazminatı talep edilebilecektir. 5 yıldan önceki tazminat talepleri zamanaşımına uğramaktadır.

Ecrimisil Davalarında Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Ecrimisil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleri olup taşınmazın aynına ilişkin davalar olmadığından davalının yerleşim yeri; haksız fiilden kaynaklanması hallerinde ise haksız fiilin gerçekleştiği yer, zararın meydana geldiği ya da gelme ihtimalinin olduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemeleri yetkilidir. 

AVUKAT MERT ARICA

05434856941